در زبان فرانسه، اَکسان‌ها (les accents) جزیی از حروف الفبا محسوب می‌شوند و بر روی برخی حروف قرار می‌گیرند. در این نوشته قصد دارم که به ظاهر، انواع، کاربرد و تفاوت اَکسان‌ها بپردازم.

اَکسان‌ها چه شکلی هستند؟

اَکسان‌ها (les accents) خطوطی هستند که بر روی بعضی از حروف الفبای فرانسه قرار می‌گیرند و شبیه فتحه یا زبر ( َ ) می‌باشند که جهت‌شان کمی متفاوت می‌شود.

انواع اَکسان‌ها (les accents)

les accents در فرانسه ۳ گونه هستند:

• accent aigu که شبیه فتحه است و فقط بر روی حرف «e» قرار می‌گیرد: é
• accent grave که عکس حالت فتحه است و بر روی حروف «a»، «e» و «u» قرار می‌گیرد: é / è / ù
• accent circonflexe که ترکیبی از دو حالت بالاست و بر روی حروف «i»، «u»، «a»، «e» و «o» واقع می‌شود: ê / â / û / î / ô

یادمان باشد که وقتی اَکسان‌ سیرکونفلکس بر روی حرف «i» قرار می‌گیرد، نقطه این حرف حذف می‌شود: î

کاربرد les accents

les accents اصولاً تلفظ حروف را دستخوش تغییراتی می‌کنند. در برخی حالات نیز تمایزاتی زبان‌شناسانه ایجاد می‌کنند.

حرف e

اَکسان‌ها اگر بر روی حرف «e» واقع شوند، تلفظ آن‌را تغییر می‌دهند. یعنی اگر هر یک از اَکسان‌ها بر روی «e» بنشیند تلفظ آن از [ə] به [e] یا [ɛ] تغییر می‌کند.

دیگر حروف

درست است که اَکسان‌ها اغلب بر روی دیگر حروف نیز تغییرات تلفظی ایجاد می‌کنند، اما آن‌قدر محسوس نیست که بخواهیم با جزییات به آن بپردازیم. اما مسئله‌ حائز اهمیت این است که اَکسان‌ها می‌توانند نقش کلمه را در جمله تغییر دهند. به عنوان مثال «a»، صرف فعل «avoir» است در زمان حال ساده و برای سوم شخص مفرد؛ در حالی که «à» حرفی اضافه است. یا مثلاً «ou» معنای «یا» دارد و «où» معنای «کجا» یا «جایی که».

تفاوت اَکسان‌ aigu و grave

تفاوت این دو اَکسان‌ را می‌توان از دو منظر تلفظ و جای آن در کلمه بررسی کرد:

از بابت تلفظ

اَکسان‌ aigu به صورت بسته تلفظ می‌شود؛ یعنی این که برای ادای آن نیازی نیست دهان زیاد باز شود. در حالی که اَکسان‌ grave کاملاً باز ادا می‌شود و موقع بیان آن دو فک تماماً از هم فاصله می‌گیرند.

جای اَکسان‌ aigu و grave در کلمه

اَکسان‌ aigu در تمامی بخش‌های (سیلاب‌های) کلمات استفاده می‌شود؛ به جز سیلاب آخر:

– bé / lier

– pré / fé / rer

– thé / ma / tique

– é / tu / di / ant

– pa / thé / thique

اَکسان‌ grave فقط در بخش (سیلاب) آخر کلمه می‌آید:

– je pré / fère

– mère

– pan / thère

– lu / mi / ère

– en / chère

فقط اینکه در نظر داشته باشید که آخرین حرفِ آخرین سیلاب نیز اَکسان‌ aigu خواهد بود:

– bé / bé

– j’ai pré / fé / ré

– en / chan / té